Czy zdajesz sobie sprawę, jak fascynujący jest świat grzybów? W ich królestwie znajdziemy zarówno grzyby żywiące się plastikiem, jak i polujące na drobną „zwierzynę”. Grzyby zdolne zabić całą rodzinę… i takie, które mogą pomagać w leczeniu nowotworów. Najciekawsze okazy zebraliśmy poniżej — zapraszamy do lektury.
1. Grzyby, czyli największe organizmy na Ziemi
Płetwal błękitny — którego dorosły osobnik waży ponad 100 ton i może mierzyć nawet 30 m — to bezsprzecznie największe zwierzę na świecie.
W porównaniu z największym grzybem na Ziemi jest on jednak mikroskopijny. Występująca w rejonie Blue Mountains w stanie Oregon opieńka ciemna zajmuje powierzchnię prawie… 9 kilometrów kwadratowych! Jak to możliwe? Musimy pamiętać, że główna część grzyba kryje się pod ziemią — to, co ponad nią wystaje jest zaledwie drobnym owocnikiem.
A skoro mowa o owocnikach — największym do tej pory zaobserwowanym okazem był znaleziony w Hiszpanii wachlarzowiec olbrzymi, ważący 68,6 kg.
2. Grzyby, które żywią się plastikiem
Wszyscy wiemy, że plastiku jeść nie warto. Nie dotyczy to jednak odkrytego w amazońskiej dżungli gatunku Pestalotiopsis microspora, który jako jedyny organizm na Ziemi… jest w stanie przeżyć na „plastikowej diecie”. Według badaczy poradziłby sobie nawet na dnie wysypiska śmieci — czego mu, oczywiście, nie życzymy.
3. Grzyby, które… polują?
Podobnie, jak niektóre kwiaty żywią się owadami — tak również i wśród grzybów znajdziemy grupę gatunków mięsożernych. Z reguły polują one na małe bezkręgowce (np. pierwotniaki), chociaż czasem połakomią się także na owada!
W jaki sposób grzyby są w stanie polować? Jedne — takie jak Stylopage grandis — pokryte są kleistą mazią, do której nieświadoma niczego ofiara może się przykleić. Inne zaś — na przykład Dactytella bembicoides, posiadają tzw. pierścienie krępujące, pęczniejące w kontakcie z przyszłym „obiadem”.
4. Grzyby, które czarują
Zapewne wielu uważa, że absolutnie najciekawszym gatunkiem wśród grzybów są grzyby halucynogenne — lub inaczej, psylocybinowe. Z wyglądu zazwyczaj niewiele różnią się od powszechnie występujących gatunków — ale to, jakie efekty niesie ich spożycie, może zmienić nasze postrzeganie świata. Dosłownie i w przenośni.
Najbardziej znanym gatunkiem grzybów psylocybinowych jest Psilocybe cubensis — łysiczka kubańska. Zawarta w niej psylocybina ma bardzo silne działanie psychoaktywne — wpływa na działanie większości obszarów mózgu i synchronizuje je ze sobą na poziomie, jaki na co dzień jest dla niego nieosiągalny. W ten sposób wywołuje halucynacje, wprawia w euforię, a według coraz liczniejszego grona badaczy — może być skutecznym środkiem antydepresyjnym.
Z „magicznymi grzybkami” wiąże się sporo ciekawostek (które wypełniłyby co najmniej kilka artykułów). Korzystali z nich zarówno Majowie, jak i syberyjscy szamani — z tymi drugimi łączy się zresztą jedną z legend wyjaśniających fenomen… Świętego Mikołaja. Według niektórych antropologów mieli oni każdej zimy przynosić mieszkańcom pobliskich wiosek prezenty w postaci… właśnie grzybów halucynogennych.
Zaznaczamy — posiadanie i spożywanie grzybów psylocybinowych jest w Polsce (jak i w większości krajów) nielegalne.
5. Grzyby, które rozmawiają ze sobą
Już od kilkudziesięciu lat naukowcy zajmują się tematem „rozgadanych grzybów”. Wiemy, że grzybnia tych organizmów wykazuje bardzo dużą podatność na impulsy elektryczne — i doskonale je przewodzi. Jak niedawno zaobserwowali badacze z Anglii i Japonii na przykładzie Laccaria bicolor — czyli rosnącej także w Polsce lakówki dwubarwnej, wysyłane przez grzyby impulsy łączą się w regularne sekwencje, które mogą być bardzo specyficzną formą komunikacji! Zwłaszcza że aktywność elektryczna okazywała się być najsilniejsza wtedy, gdy akurat zmieniała się pogoda. Możliwe więc, że sąsiadujące ze sobą grzyby też prowadzą ze sobą small talk?
