Azbest jest minerałem, który tworzy mocne i elastyczne włókna, co sprawia, że jest bardzo odporny na działanie czynników chemicznych i fizycznych. W Polsce azbest występuje głównie w pokryciu dachowym zwanym eternitem. Eternit zbudowany był z włókien azbestu oraz cementu, najczęściej produkowany w formie falistych płyt. Obecnie nie wytwarza się już eternitu z racji na obecność w nim azbestu, który jest materiałem rakotwórczym.
Materiały zawierające azbest
Minerał występuje głównie we wcześniej już wspomnianym pokryciu dachowym. Z racji swojej dużej wytrzymałości na niskie i wysokie temperatury oraz korozję, a także niskich kosztów produkcji azbest w drugiej połowie XX wieku chętnie był wykorzystywany nie tylko do produkcji eternitu. Azbest swoje zastosowanie znalazł także w produkcji uszczelek, papy, lepików, rur wodno-kanalizacyjnych, a nawet płyt chodnikowych i w wielu innych branżach. Obecnie azbest nie tylko spotykany jest na dachach, ale także w lasach gdzie na „dzikich wysypiskach śmieci” zalegają góry eternitu, zawierającego ten szkodliwy materiał.
Szkodliwość
Azbest został uznany za szkodliwy, badania udowodniły, że powoduje on raka dróg oddechowych. Został zakwalifikowany do dziesięciu najbardziej groźnych zanieczyszczeń na ziemi. Azbest zawarty zwłaszcza w pokryciu dachowym przedostaje się do powietrza pod wpływem działania sił natury, a więc deszczu bądź korozji oraz uszkodzeń mechanicznych takich jak kruszenie. Najgroźniejsze dla człowieka są długie i cienkie włókna tego minerału. Dostają się do dróg oddechowych, gdzie następnie docierają do płuc i wbijają w komórki. Objawy związane z działaniem azbestu ujawniają się nawet po 20-30 latach. Konsekwencją ich działania na ludzki organizm są: pylica azbestowa, międzybłoniak opłucnej i otrzewnej, a nawet rąk płuc i oskrzeli.
Zakaz produkcji i obowiązek utylizacji
Azbest chętnie stosowano w latach 60 i 70 ubiegłego wieku. W 1998 roku w Polsce zaprzestano produkcji wyrobów zawierających azbest, a rok później rozporządzeniem ministra gospodarki zakazano sprzedaży tych wyrobów. W roku 2002 rozpoczęto program usuwania płyt azbestowych, który swoim zasięgiem obejmuje obszar całej Polski. Całkowite usunięcie produktów zawierających azbest ma potrwać do końca roku 2032. Każda z gmin ma obowiązek corocznie sporządzić spis budynków, gdzie na dachach wciąż zalega eternit, spis ma obejmować także informacje na temat stanu w, jakim znajduje się pokrycie dachowe. Aby skutecznie usunąć płyty zawierające szkodliwy minerał nie wolno korzystać z oferty dekarza tylko należy wynająć specjalistyczną firmę. Niestety problem stanowi brak miejsc, gdzie można by było składować płyty azbestowe. Usunięcie pokrycia dachowego wiąże się z podniesieniem niemałych kosztów, niektóre z gmin w tych ramach oferują dofinansowanie.
