System szkolnictwa w Polsce od wielu lat co jakiś czas zaskakuje nas zmianami. Jak wygląda sytuacja w roku 2018? Jakie zmiany zostały już wprowadzone, a czego możemy spodziewać się w najbliższym czasie?
Wraz z początkiem nowego roku zmieniły się przepisy dotyczące pracy nauczycieli. Od 1 stycznia 2018 r. utracili w ten sposób znaczną część przywilejów. Będą również podlegać bardziej wnikliwym ocenom.
Do najważniejszych zmian należą:
- sposób zatrudnienia nauczycieli – możliwość zatrudniania wyłącznie w oparciu o umowę o pracę, zarówno w placówkach prowadzonych przez samorządy, jak również niepublicznych lub prowadzonych przez stowarzyszenia czy fundacje.
- zmniejszenie przywilejów socjalnych dotyczących zakwaterowania – brak możliwości pobierania zasiłku na zagospodarowanie oraz mieszkalnego, utracili także prawo do mieszkań i działek szkolnych.
- urlop dla podratowania zdrowia w celu wyleczenia choroby zawodowej lub choroby, w której powstaniu znaczący udział mogą mieć „czynniki środowiska pracy lub sposób wykonywania pracy – dotychczas decyzje o rocznym urlopie podejmował lekarz rodzinny, obecnie możliwe jest uzyskanie skierowania na taką formę wypoczynku wyłącznie przez lekarza medycyny pracy. W tym czasie będzie mógł skorzystać np. z wyjazdu na kurację do sanatorium lub rehabilitacji. Do tej pory po upływie 182 dni niezdolności do pracy nauczyciel był zwalniany (z wyjątkiem osób posiadających prawo do świadczenia rehabilitacyjnego lub przebywających na urlopie przyznanym dla podratowania zdrowia). Aktualnie pedagodzy ze stopniem mianowanego oraz zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, mogą chorować dłużej bez obawy o natychmiastowe zwolnienie (warunkiem jest przedstawienie stosownych dokumentów).
- zastąpienie oceną pracy dotychczasowej oceny dorobku zawodowego za okres stażu – może być przeprowadzona w dowolnym czasie (pod warunkiem upływu roku od poprzedniej oceny), a jej inicjatorem może być dyrektora szkoły lub wnioskodawca (nauczyciel; organ sprawujący nadzór pedagogiczny, a w przypadku placówek doskonalenia nauczycieli – kurator oświaty; organ prowadzący szkołę; rada szkoły; rada rodziców). Ponadto będzie dokonywana: po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela kontraktowego (mianowanego i dyplomowanego); po zakończeniu dodatkowego stażu; raz na 3 lata pracy w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego (mianowanego i dyplomowanego). Ocena pracy nauczyciela będzie miała charakter opisowy i zakończy się stopniem: wyróżniającym, bardzo dobrym, dobrym lub negatywnym. Dodatkowo nauczyciel otrzymujący po tym okresie najwyższą ocenę zostanie nagrodzony dodatkiem finansowym (wprowadzonym w nowelizacji), zaś kolejna ocena negatywna zaskutkuje utratą dodatku (w przypadku wcześniejszego przyznania).
- dodatek do pensji za wyróżniającą pracę – wyłącznie dla nauczycieli dyplomowanych z co najmniej 3 letnim stażem pracy w szkole (liczone od dnia nadania stopnia) oraz otrzymujący wyróżniającą ocenę pracy.
Kolejne zmiany dotyczące pracy nauczycieli planowane są od 1 września 2018 r. (projekt z 19 marca 2018 r. dotyczący Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego).
Do najważniejszych zmian w tym zakresie należą:
- uszczegółowienie kryteriów oceny pracy nauczyciela (w zależności od stopnia awansu zawodowego – im wyższy, tym więcej, od 8 dla nauczyciela stażysty do 21 dla nauczyciela dyplomowanego oraz 2 spośród 4 kryteriów do wyboru);
- procentowe ustalanie stopnia spełniania kryteriów – będzie polegać na ustaleniu poziomu spełniania wszystkich kryteriów oceny pracy, jakie nauczyciel powinien spełnić posiadając dany stopień awansu zawodowego, na podstawie wskaźników oceny pracy (określone w ustalonym przez dyrekcję szkoły regulaminie opierającym się o art. 6a ust 14 Karty Nauczyciela);
- tryb odwoławczy od oceny pracy nauczyciela – ma polegać na obowiązku wysłuchania przez zespół oceniający nauczyciela, w przypadku wniesienia przez niego odwołania (możliwe rozpatrywanie odwołania przez zespół oceniający i wydanie rozstrzygnięcia bez obecności nauczyciela – w szczególnych przypadkach).
